Bullying w pracy – przyczyny i skutki

Niestety, coraz więcej osób pada mobbingowi w pracy. Mobbing nazywany jest też bulluyingiem w pracy, to działania mające na celu głównie poniżenie i ośmieszenie adresata (pracownika na innym szczeblu lub współpracownika). Konsekwencją takich działań jest obniżenie poczucia wartości u pracownika, który jest ich adresatem. Wiele osób używa pojęć mobbing i bullying w pracy zamiennie, ponieważ słowo bullying używane jest w języki brytyjskim angielskim, ale w Polsce mówi się, że bullying to stosowanie działań w celu poniżenia przez przełożonego, a mobbing to pojęcie odnoszące się do działań stosowanych przez wszystkich.

Czym jest bullying?

W Polsce obowiązują przepisy prawne, które pomagają zapewnić pracownikom prawną ochronę w konkretnych przypadkach. W Kodeksie pracy, w artykule 94 paragraf 2, wyszczególniono, co oznacza mobbing. Te zapisy dotyczą również bullyingu w pracy, ponieważ odnoszą się również do pracodawcy lub przełożonego. Sam pracodawca zawsze jest zobligowany do przeciwdziałania mobbingowi oraz bullyingowi wobec pracowników.

Co można zaliczyć do mobbingu?

Przede wszystkim:

• działania polegające na ośmieszaniu, zastraszaniu, nękaniu,
• działania i zachowania skierowane przeciw pracownikowi,
• działania systematyczne i długotrwałe,
• celem działań może być odizolowanie pracownika od współpracowników albo wyeliminowanie go z zespołu,
• efektem prowadzonych działań jest zaniżenie samooceny lub oceny przydatności zawodowej.

Warto jednak wiedzieć, że aby orzec mobbing w pracy, muszą wystąpić wszystkie wymienione wyżej elementy. W innym wypadku może być trudno udowodnić mobbing.

Przyczyny mobbingu

Tak naprawdę trudno jest znaleźć przyczyny mobbingu czy bullyingu w pracy. Uważa się, że sprzyjające takim zjawiskom są czynniki społeczne, w tym pozycja społeczna pokrzywdzonego, a także cechy kierującego organizacją.

Przemoc w miejscu pracy polega głównie na manipulacji osoby pokrzywdzonej. Obwinia się też indywidualne predyspozycje i cechy osobowości sprawcy. Przeprowadzono wiele badań, które potwierdzają, że osoby o usposobieniu impulsywnym, despotycznym i agresywnym, częściej są sprawcą mobbingu.

Z drugiej zaś strony także ofiary mogą mieć specyficzne cechy, np. niską samoocenę, wysoki poziom lęku, a to może je narażać na mobbing w pracy. Warto jednak pamiętać, że ofiara nigdy nie jest winna. Nawet jeśli faktycznie jest osobą zamkniętą w sobie czy nieśmiałą.

Skutki mobbingu i bullyingu

Skutki mogą być bardzo poważne. Wiele osób po prostu podupada na zdrowiu i to zarówno psychiczny, jak i fizycznym. Nie jest w stanie pracować należycie. Może być też potrzebne długotrwałe leczenie i zwolnienie lekarskie z pracy. A to sprawia, że również finanse, jakimi dysponuje pracownik będą bardziej ubogie. Mobbing na pracowniku może się odbić na wiele sposobów. Jednak osoby, które go uprawiają również muszą liczyć się z konsekwencjami

Pracodawca odpowiada za wszystkich pracowników. Jeśli w danej firmie pojawią się przypadki mobbingu to przede wszystkim dręczeni pracownicy będą mniej efektywni w swojej pracy, będą mieli większą absencję chorobową, spadnie ich zaangażowanie oraz kreatywność, ale też spadną morale całej załogi, która takie negatywne działania mogła obserwować. Firma musi się też liczyć z utratą dobrego wizerunki i poniesieniem strat finansowych, wynikających z prowadzenia dochodzenia i wypłaty ofierze odszkodowania.

Co robić, gdy widzimy lub doświadczamy mobbingu?

Przede wszystkim warto zachować spokój. Można też oddać się choćby kontemplowaniu filozofii buddyjskiej. Niektóre książki buddyzm omawiają w bardzo jasny sposób. Interesujące propozycje znajdziesz na http://jazzrockcafe.pl/ksiazki-o-buddyzmie/. Każda osoba może dla siebie czerpać z buddyzmu dobre rady. Takie książki o buddzymie pokażą nam też, że nie należy się przejmować nic niewartymi rzeczami, a więc choćby próbami nacisków i zastraszania.

Wiele osób tę filozofię nazywa filozofią niczego, jednak książki o buddyzmie mogą nam pokazać, że faktycznie niczym nie warto się przejmować i dążyć do pustki w umyśle, a co za tym spokoju.

Sami możemy uodpornić się na takie działania i ich nie odczuwać, ale co robić, gdy współpracownik cierpi?

Zawsze trzeba reagować. Jeśli pracodawca nie widzi problemu, można zgłosić się do inspektora pracy. Niestety, aby sprawa została przejęta przez policję, a później sąd muszą być dowody w sprawie. Natomiast sama wizyta inspektora pracy w firmie może doprowadzić do tego, że sytuacja radykalnie się zmieni, gdy osoba gnębiąca pozna konsekwencje swoich czynów. Wielu pracodawców staje też w obronie swoich pracowników i usuwa z zespołu osoby o cechach mobbera dla ochrony innych osób. Warto więc reagować.

Artykuł napisała:
Natasza Miszczuk. Ekonomista z wykształcenia,
copywriter z zamiłowania.
Influencer urodowy z wiedzą na każdy temat.

Źródło:

• Piotr Lewandowski, Anna Boguska, Katarzyna Soboń, Natalia Łokińska, Mobbing w miejscu pracy. Ochrona pracowników po zmianach Kodeksu pracy.